Midyat İlçesinde Mıhellemi Dinler, Diller ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği kuruldu. Midyat İlçesi Mercimekli (Hapsınas) köyünde bulunan dernek; ismi, faaliyetleri ihtiva ettiği amaçları ve dünyada bu konuda bir ilk olmasından dolayı yerli ve yabancı insanların ve sivil toplum kuruluşların büyük ilgisini çekiyor. Çoğunluğu eğitim ve öğretim camiasından olan dernek kurucu üyeleri arasında Türk, Arap, Kürd, Süryani, Zaza ve Çeçen asıllı insanlar bulunuyor. Midyat ilçesinde yaşayan Mıhellemiler’in ve bölgede yaşayan diğer halkların dil, tarih, coğrafya, kültür ve mimarisi üzerinde yoğun bir çalışmaları olan derneğin şu anda bütün bu kültürel öğelerin özlerini taşıyan bir kitap hazırlığı içinde.
Derneğin Kurucu Başkanlığını yapan Mehmet Ali Aslan, “Geçmişte atalarımızın büyük bir fedakârlık ve çabayla dünya medeniyetlerini etkileyerek inşa etmiş olduğu medeniyeti, güzellikleri sadece kitap sayfalarında değil, hayat sayfalarımıza aktarabilmek için bu derneği kurduk. Yitirilmeye yüz tutmuş değerlerimizi, zenginliklerimizi tarih raflarından indirip günümüzün sınır tanımayan teknolojisine bindirip hayatımızda, zihnimizde, kalbimizde, ruhumuzda inkılapvari “kökü mazide, istikbali atide” bir fidan ekip dünyayı ve evreni gölgesinde barındıran sevgi ve kardeşlik ağacının meyvelerini din, dil, ırk, renk, cinsiyet, coğrafya farkı gözetmeksizin tüm insanlığa ikram etmektir.” dedi.
Derneğin faaliyetleri hakkında bilgi aktaran Aslan, kamuoyunu Mıhellemiler hakkında aydınlatmak amacıyla www.mihellemi.com adlı bir web sitesi açtıklarını söyledi. Ayrıca Mıhellemi yerleşim bölgelerini kapsayan fotoğraf ve video çekimlerimiz bütün hızıyla sürdürüldüğünü, bunun yanında Mıhellemiler’de büyük bir öneme sahip olan “ziyara”, özel günler, bayramlaşmalar, yaşlıların hatıralarını anlattığı sesli ve görüntülü ve yazılı kayıt çalışmalarının gerçekleşeceğini belirtti. Aslan; “Özellikle değişik köylerdeki yaşlılardan derlemiş olduğumuz atasözü, deyim, ninni, mani, hikaye, şarkı, türkü, ağıt, ilahi gibi sözlü edebiyatın tüm öğelerini içinde barındıran kayıt çalışmalarımız sürmektedir. Secere (soy kütüğü) toplama çalışmaları, eski giyim kuşamı koruma altına alma çalışmaları, yemek kültürü hakkında bilgi toplamak, yapılışını kayıt altına almak, Avrupa Birliği (AB) ve diğer resmi kurumlara Mıhellemi ve diğer yerli kültürü koruyucu ve geliştirici projeler hazırlamak ve projelerin uygulanırlığında aktif rol almak. Yurt için ve yurt dışından gelen araştırmacılara yardımcı olmak, bilgi vermek. Gerekli görüldüğü yerlerde gündem ile ilgili yerel, ulusal ve uluslar arası basın açıklaması yapmak. Ve en önemli faaliyetimiz herkese sevgi, saygı, hoşgörü ve empati duyguları dağıtmaktır” diye konuştu.
Derneğin merkezinin 50 hanelik Mercimekli köyünde bulunduğunu kaydeden Başkan Aslan, “Bizim için kemiyet (sayısal fazlalık) değil, keyfiyet (niteliksel özellikler) önemlidir. Kaldı ki 1567’de yani bundan tam 441 yıl önce Mercimekli (Hapsınas) Midyat’tan daha büyük ve daha merkezi bir konumdaydı. O dönemde köyde 120 hane varken Midyat’ta ki hane sayısı 100 civarındaydı. Keyfiyet kısmına gelince Mercimekli (Hapsınas) köyünün dünyada kendine has bir özgünlüğü, bir orijinalliği var. Şu anda köy bazında ve tüm halkının Türkçe, Süryanice, Mıhellemice, Kürtçe dilini konuşması ve o dört kültürü yaşaması açısından dünyadaki tek doğal ve özgün yapı, adeta üstü açık doğal bir dil, tarih, folklor ve teoloji üniversitesidir. Akad, Babil ve Asur gibi köklü bir devlet geleneğine sahip kültür ve medeniyetlerini bütünden bir parça olarak, bir örneklem olarak en yoğun ve kapsamlı bir şekilde günümüze dek ulaştırabilen tek yerleşim birimi dernek merkezimizin bulunduğu Mercimekli (Hapsınas) köyüdür. Bu yönüyle yani öze en yakın parçayı, paradigmayı, bünyesinde en çok barındıran yer olduğundan medeniyet ve diyalog dermeğimizi o öz ile özdeşleştirmeyi istedik. Medeniyet ve diyalog derneğimiz özelden öze doğru değil de, özden özele, genele, evrene doğru bütün toplumların tüm tabakalarını içine alabilecek bir şekilde çok yönlü bir açılımı esas almaktadır.” şeklinde konuştu.
Derneğin tüzüğü hakkında bilgiler aktaran Başkan Aslan derneğin amaçlarını ise şöyle sıraladı:
1-Dernek, Türkiye’nin zengin kültürünün bir parçası olarak genelde Samîler (Arap, Süryani, İbrani, Arami, Akad, Babil, Asur, Fenikeliler, Persler, Medler, Amurrular, Kassitler ve Hint Avrupa) olmak üzere özelde Samîlerin alt kültür gruplarına ait ve özellikle Mıhellemilerin dil, din, medeniyet kültür, mimari, gelenek, görenek, örf, adet ve diğer etimolojik, antropolojik ve folklorik öğeleriyle içinde yer aldığı toplumun ve ülkenin sosyal, kültürel, tarımsal zirai, hayvancılık, turistlik ve tarihsel zenginliğini geliştirip koruyacak ve bu zenginliği sonraki nesillere aktaracak çalışmalar ve araştırmalar yapar ve benzeri faaliyetlerde bulunan kişi ve kuruluşlara destek sağlamak amacıyla kurulmuştur.
2- Dernek toplumun her kesimini içine alabilecek her türlü program, eğitim, kalkınma konularında projeler yapar, geliştirir ve her türlü toplumsal yardımlaşma ve dayanışmayı destekler ya da bu çalışmaların içinde bulunmayı amaçlar.
Samîlerin, Samî olmayan Ham, Yafet/Yafes (Sümer, Hurri, Mitanni, Urartu, Hunlar, Göktürkler, Uygurlar vd.) ile ilişkileri, kültürel etkileriyle ilgili araştırmalar yapmak, projeler sunmak ve bu projelere finans sağlamak.
3- Şu anki dünya medeniyetinin şekillenmesinde rol alan Batı ve Doğu medeniyeti, Mısır medeniyeti, Yunan ve Roma medeniyeti, İslam medeniyeti, Avrupa medeniyeti, Ortadoğu ve Uzak Doğu medeniyeti ve diğer medeniyetleri araştırmak, incelemek ve bu konuda toplumu bilgilendirmek için projeler hazırlamak ve projelerin uygulanmasında faal olarak katkıda bulunmak.
4- Bütün faaliyetlerimizin temel amacı ve nihai hedefi özellikle bölge halkları Türkiye ve Dünya halkları arasındaki sevgi, barış, kardeşlik, hoşgörü ve diyalog duygularını geliştirmek, özelde bölge insanının genelde tüm insanlığın maddi ve manevi ilerlemesine katkıda bulunmak.
