MIDYAT'I TANIYALIM
Dunyanin en eski yerlesim yerlerinden Yukari Mezopotamya da yer alan Midyat'in dogusunda Dargecit, batisinda Omerli, kuzeybatisinda Savur, kuzeyinde Batman iline bagli Gercus guneyinde Nusaybin, guneydogusunda ise Sirnak iline bagli idil ilcesi yer aliyor. Midyat, tarih sahnesine magaralar kenti anlamina gelen adiyla girmistir. Asur yazitlarinda M.O. 9. yuzyilda gecer. Midyat’a 3 km. uzakliktaki Acirli beldesi yakinindaki Eleth ile Hasankeyf de benzer ozellikler gosterir.
Bu gune kadar duzenli bir arkeolojik bir calisma yapilmamakla beraber, 1997 yilinda Kultur Bakanligi tarafindan tespit calismalari bitirilerek koruma altina alinmistir. Yine, Midyat Belediyesi ve Kaymakamliginca da restorasyon calismalari baslatildi. Bunun yani sira cesitli kamu kurum ve kuruluslari, Tarih vakfi, CEKUL ve Deyrul-Umur Manastari Vakfi da bir dizi proje baslatti.
Gunumuzde de Midyat gerek icinde yasayan cesitli kulturleriyle gerekse mimarisiyle Dunyanin ender yerlesim yerlerinden biridir. Midyat'ta, Muslumanlar, Suryaniler, Yezidiler, Kütler, Araplar farkli inanislara, farkli gelenek ve goreneklere ve hatta farkli lisanlara sahip olmalarina ragmen dostluk ve kardeslik icinde yasamaktadirlar.
Insanligin en eski yerlesim yerlerinden Yukari Mezopotamya da yer alan Midyat, nice uygarliklara mesken olmus. Sumerler, Asurlar, Urartular, Makedonlar, Persler, Romalilar, Abbasiler, Osmanlilar birbiri ardina hukmetmisler bu bolgeye...
Keldaniler,Yakubiler, Araplar, Rumlar ve bircok ulus yasam surmus bu bolgede. Cok insan gormus cok duzen gecirmis. Ve Midyat gelmis dayanmis bu gune... Yuzyillarin uygarliklarinin izlerini tasiyan kendine ozgu gorkemli mimarisi, maruf tas isciligi ve islemeciliginin nadide ornekleriyle bezenmis sari renkli, yuksek duvarli isli, suslu, kat kat, avlulu, ic ice, yan yana dizilmis evleri, daracik sokaklari, kiliseleri, camileriyle bircok tarihi yapinin bulundugu acik hava muzesi niteliginde bir sehirdir.
MIMARI VE TAS ISLEMECILIGI
Yuksek duvarlarla sokaktan ayrilan,kalin duvarlarla orulmus evler, kisin sogugundan, yazin sicagindan korunmak icindir. Evlerin pencereleri diger evlerin pencereleri ile yuz yuze gelmez. Hepsi bir digerinin duvarini gorur. Yazlik denilen kesme tas avlu yada bahcede gecer yasam. Cogunlukla avludan isik alan evlerin on yuzleri iki katlidir. Midyat isi denilen tas isciligi genellikle evlerin bu yuzlerinde gorulur. Kolay bicimlenen kalker tasi (Katori) oya gibi nakis nakis ince ornekleriyle susler Midyat evlerini. Evlerin ici ve disi desen desen bu suslemelerle bezelidir. Kapi kenarlari, pencere cevreleri, sutunlar, kemerler, sacak altlari, kat silmeleri motif motif tas isciligi ile oruludur. Motiflerin basini, burma, karanfil ve lale ceker. Zamaninda onculugunu Suryani ustalarin baslatmis oldugu bu sanati devam ettirenlerin sayisi azalmakla birlikte, Midyat'ta tas isleme sanati halen varligini koruyor ve ABD ve Avrupa'nýn cesitli ulkelerine gonderiliyor.
MIDYAT
